Επιβολή Ειδικού Τέλους για τη λειτουργία των Υδροηλεκτρικών Έργων της ΔΕΗ επί του ποταμού Νέστου
Η Σύγχρονη Ρεαλτικότητα της ΔΕΗ
Η ΔΕΗ, γνωστή ως Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, έχει αναλάβει μια νέα μορφή από το 2021, καθιστώντας την μια ιδιωτική εταιρεία, με το 66% του μετοχικού της κεφαλαίου να ανήκει σε ιδιώτες. Παρά το γεγονός ότι συνεχίζει να δραστηριοποιείται κυρίως στον τομέα της ενέργειας, επεκτείνει τις επιχειρηματικές της πρωτοβουλίες και σε άλλους κλάδους με στόχο τη κερδοφορία. Είναι αξιοσημείωτο πως η ΔΕΗ πρόσφατα εξαγόρασε την επιχείρηση Κωτσόβολος και πλέον διαχειρίζεται αγαθά όπως ψυγεία και ηλεκτρονικές συσκευές.
Ωστόσο, τίθεται το ερώτημα των προνομίων που απολαμβάνουν οι ιδιώτες μέτοχοι. Η ΔΕΗ θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις της, οι οποίες περιλαμβάνουν όρους περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων της, αλλά και όρους υγιούς ανταγωνισμού. Είναι ανεπίτρεπτο να επιβαρύνονται οι τοπικές κοινότητες και το περιβάλλον από την εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων χωρίς να αποδίδονται οι απαραίτητοι φόροι και τέλη.
Τα Υδροηλεκτρικά Έργα και η Περιβαλλοντική Πολιτική
Η ΔΕΗ, αξιοποιώντας τους φυσικούς πόρους της περιοχής στον ποταμό Νέστο, έχει κατασκευάσει και λειτουργεί σημαντικά Υδροηλεκτρικά Έργα, όπως αυτά του Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης. Από το 1998, ωστόσο, η ανέγερση του αναρρυθμιστικού ΥΥΕ Τεμένους παραμένει σε εκκρεμότητα. Τα έργα αυτά εντάσσονται στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης και έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Σύμφωνα με το Άρθρο 27 του Ν. 3734/2009, σε μικρά ιδιωτικά υδροηλεκτρικά έργα επιβάλλεται ειδικό τέλος υπέρ του πρώην Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης. Το τέλος αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό 1% επί της τιμής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την ενίσχυση των κατά τόπους φορέων. Αντίθετα, τα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα της ΔΕΗ δεν επιβαρύνονται με αντίστοιχο τέλος, υπογραμμίζοντας μια αδικία στο σύστημα.
Προτάσεις για Δίκαιη Αντιμετώπιση
Προτείνεται η τροποποίηση της τρέχουσας νομοθεσίας, ώστε να επιβληθεί ειδικό τέλος σε κάθε παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας από Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς που λειτουργούν σε προστατευόμενες περιοχές. Αυτό το τέλος θα πρέπει να αποδίδεται κατά 80% στους τοπικούς Δήμους και κατά 20% στον ΟΦΥΠΕΚΑ. Με αυτό τον τρόπο, θα υπάρξουν οι αναγκαίοι πόροι για την υλοποίηση αναπτυξιακών δράσεων στις τοπικές κοινωνίες.
Η επιβολή αυτού του τέλους θα εξασφαλίσει δίκαιους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των διάφορων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα θα ενισχύσει την περιβαλλοντική προστασία και την κοινωνική ανάπτυξη στις προστατευόμενες περιοχές. Η ΔΕΗ, ως κύριος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας από Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς, θα πρέπει να συμβάλλει αναλόγως στην υποστήριξη των κοινοτήτων στις οποίες δραστηριοποιείται.
Ειδικά, η επιβολή αυτού του τέλους μπορεί να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του παραρτήματος της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων στην περιοχή. Ακόμα θα είναι κρίσιμη για την υλοποίηση προγραμμάτων που θα στηρίξουν αναπτυξιακές δράσεις, αποκατάσταση του περιβάλλοντος, και θέσεις εργασίας για τους κατοίκους της περιοχής.
Η πρόταση αυτή έχει κατατεθεί επανειλημμένα κατά τη διάρκεια δημόσιων διαβουλεύσεων από το 2009 μέχρι σήμερα, με την ελπίδα ότι θα υπάρξει ανταπόκριση από τους αρμόδιους φορείς. Είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεση δράση για να σταματήσει η εξάρτηση των τοπικών κοινωνιών από το κράτος και να δημιουργηθούν βιώσιμες οικονομικές συνθήκες στην περιοχή.