Δηλώσεις του Αρχαιολόγου κ. Τσουρή στον «Π.Τ.»

Το μοναστήρι στον Κορύλοβο Δράμας

Σε μια συναρπαστική εκδήλωση σχετικά με την ιστορία της Μονής του Σωτήρος Χριστού, το Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας υποδέχτηκε πλήθος ειδικών την Τετάρτη 9 Απριλίου. Παρά τη σημασία της, η εκδήλωση προσέφερε περιορισμένη συμμετοχή από το κοινό, με την παρουσία του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Δράμας κ. Δωρόθεου να αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη.

Η κύρια ομιλία εστιάστηκε στο θέμα: «Η Ανασκαφή του Κορυλόβου και η Ναοδομία των Αγγέλων. Νέα Ευρήματα και Νέα Πορίσματα». Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο κ. Τσουρής, Αρχαιολόγος και Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, και η κα. Παπαθεοφάνους, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων. Από προηγούμενες συνεντεύξεις που είχε παραχωρήσει ο κ. Τσουρής, έχουν προκύψει σημαντικά στοιχεία σχετικά με το ιστορικό αυτό μνημείο από τη Βυζαντινή εποχή.

Σύμφωνα με τα σχόλια του κ. Τσουρή, τα νέα στοιχεία αποκαλύπτουν πτυχές οι οποίες παρέμειναν άγνωστες έως τώρα. Μια επιγραφή, που κατασκευάστηκε σε δύο κομμάτια, αντιπροσωπεύει μια τεχνική καινοτομία, καθώς συνήθως οι επιγραφές αναγκαία κατασκευάζονταν σε ένα ενιαίο κομμάτι μαρμάρου.

Επιπλέον, ο κ. Τσουρής ανέφερε ότι η Μονή του Κορυλόβου, αφιερωμένη στον Σωτήρα Χριστό, δεν σχετίζεται άμεσα με τις οικοδομικές δραστηριότητες της τελευταίας εικοσαετίας του 12ου αιώνα μ.Χ. και της δυναστείας των Αγγέλων. Αυτές οι οικοδομές παρατηρούνται κυρίως σε ένα κτήριο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο είναι και το τελευταίο μεγάλο κτήριο της εν λόγω Αυτοκρατορίας.

Στο πλαίσιο της συζήτησης, ο κ. Τσουρής σημείωσε ότι έχει γίνει μια συστηματική μελέτη της γλυπτικής, η οποία αποκαλύπτει σχέσεις με την αρχιτεκτονική στη Δυτική και Βορειοδυτική Ελλάδα, ωστόσο όχι με την Κωνσταντινούπολη ή τη Θεσσαλονίκη. Υποστήριξε επίσης ότι ίσως υπάρχει μια κάποια σύνδεση με παλαιότερες γλυπτικές παραδόσεις της Μακεδονίας, αλλά η απουσία γλυπτικής τέχνης από τις μεγάλες πόλεις της εποχής είναι αξιοσημείωτη.

Στην κορυφή του Κορυλόβου

Η κορυφή του Κορυλόβου φιλοξενεί έναν αρχαιολογικό χώρο της μεσοβυζαντινής περιόδου που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα μικρό μοναστικό ίδρυμα, το οποίο ιδρύθηκε περίπου το 1193 μ.Χ. και αφιερώθηκε στον Σωτήρα Χριστό. Τα αίτια της εγκατάλειψής του παραμένουν άγνωστα και υπολογίζεται ότι έλαβε χώρα λίγο πριν από την άφιξη των Οθωμανών στην περιοχή της Δράμας. Οι ανασκαφικές εργασίες υπό την διεύθυνση της 12ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας οδήγησαν σε σημαντικές ανακαλύψεις και ήταν συντονισμένες από τον κ. Τσουρή, με τη συνεργασία της αρχαιολόγου κας Χρύσας Μυρσίνογλου.

Η συγκεκριμένη περίοδος είναι κομβική καθώς αφορά το τέλος της Μεσοβυζαντινής περιόδου και τη βασιλεία των Αγγέλων, που διαρκεί 20 χρόνια. Αυτή η τελευταία εικοσαετία του 12ου αιώνα χαρακτηρίζεται από τη σημαντική πολιτική και στρατηγική αλλαγή στην περιοχή, καθώς η Κωνσταντινούπολη υπέστη κατάληψη από τους Φράγκους το 1204 υπό την δυναστεία των Αγγέλων.

Έχοντας αναλύσει την ιστορική σημασία του μοναστηριού, ο κ. Τσουρής σημειώνει ότι «το μοναστήρι στον Κορυλόβο ήταν ένα μικρό μοναστικό ίδρυμα. Στο Βυζάντιο, τα περισσότερα μοναστήρια ήταν επίσης μικρά, με σπάνιες εξαιρέσεις όπως ο Όσιος Λουκάς στη Φωκίδα ή η Πάτμος και τα μεγάλα του Αγίου Όρους, που αποτελούν την εξαίρεση παρά τον κανόνα. Συνήθως, τα μοναστήρια είχαν από 10 έως 20 μοναχούς και την αντίστοιχη έκταση, καθιστώντας δύσκολη τη διαχείριση ευρύτερων εκτάσεων από ένα μοναστήρι με μόλις 10 μοναχούς.