Αναζήτηση λύσεων για την ασθένεια της πατάτας στο Κ. Νευροκόπι
Η απάντηση του υφ. ΥΠΑΑΤ κ. Σταμενίτη στον βουλευτή Δράμας κ. Κυριαζίδη
Το ζήτημα της ασθένειας που πλήττει την πατάτα στο Κ. Νευροκόπι είναι ιδιαιτέρως σοβαρό και σήμερα έχει γίνει αντικείμενο συζητήσεων στον αγροτικό κόσμο της περιοχής. Ο βουλευτής Δράμας κ. Κυριαζίδης έχει αναδείξει το θέμα επισημαίνοντας ότι η κατάσταση αυτή αποτελεί «ζήτημα επιβίωσης για μεγάλο μέρος της τοπικής αγροτικής κοινότητας». Τα τελευταία χρόνια, οι καλλιεργητές αντιμετωπίζουν την αδυναμία καλλιέργειας τριών χιλιάδων στρεμμάτων, τα οποία είναι σε καραντίνα από το 2011, λόγω ενός επιβλαβούς μύκητα.
Ο κ. Κυριαζίδης έχει εργαστεί για την εξεύρεση λύσης με σκοπό την αποζημίωση και στήριξη των πληγέντων καλλιεργητών. Όπως ανέφερε, το 2013 και 2014 κατάφερε να εξασφαλίσει αποζημιώσεις από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Παράλληλα, μέσω του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, πραγματοποιήθηκε μια τετραετής έρευνα (2013-2016) με προϋπολογισμό 215.700 €, στόχος της οποίας ήταν η ανακάλυψη ανθεκτικών ποικιλιών πατάτας.
Σύμφωνα με την έρευνα, εντοπίστηκαν δύο ποικιλίες βιομηχανικής χρήσης, οι οποίες όμως διαθέτουν υψηλό κόστος παραγωγής, καθιστώντας τις μη βιώσιμες για τους αγρότες της περιοχής. Αυτή η εξέλιξη έχει προκαλέσει σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην κοινότητα, καθώς από το 2015 μέχρι σήμερα δεν έχει παραχωρηθεί καμία αποζημίωση για όσους έχουν πληγεί.
Απαντήσεις και μέτρα από το Υπουργείο
Σε μία σχετική ερώτηση που κατέθεσε ο κ. Κυριαζίδης στη Βουλή, ο υφυπουργός ΥΠΑΑΤ κ. Σταμενίτης ανέφερε ότι τα μέτρα περιλαμβάνουν την οριοθέτηση μολυσμένων και ζωνών ασφαλείας, καθώς και απαγόρευση φύτευσης πατάτας στη μολυσμένη περιοχή. Στη ζώνη ασφαλείας (έκτασης 1.975 στρεμμάτων), επιτρέπεται η φύτευση ανθεκτικών ποικιλιών κατά του παθότυπου που έχει ανευρεθεί.
Η αποδοχή επίσημων ετήσιων ελέγχων για τον μύκητα S. endobioticum από το 2009 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία, έχει αποτελέσει κεντρικό σημείο της στρατηγικής του Υπουργείου. Η περιοχή της Δράμας υφίσταται εντατικούς ελέγχους, με περισσότερα από 50 δείγματα να συλλέγονται κάθε χρόνο από τις καλλιέργειες πατάτας. Τα δείγματα αυτά εξετάζονται στο εθνικό εργαστήριο αναφοράς και επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του προβλήματος του καρκίνου της πατάτας στη ζώνη του Νευροκοπίου.
Σε συνέχεια της απάντησης του υφυπουργού, τροποποιούνται κάποια βήματα προκειμένου να διαχειριστεί το Υπουργείο την κατάσταση:
- Η υλοποίηση ενός νέου προγράμματος για την αξιολόγηση των ανθεκτικών ποικιλιών από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με τη Δ.Α.Ο.Κ. της Π.Ε. Δράμας και το Μ.Φ.Ι. είναι στα άμεσα σχέδια.
- Τα τελευταία δύο χρόνια νέες εμπορικές ποικιλίες πατάτας έχουν καταχωριστεί σε άλλες χώρες της Ε.Ε., οι οποίες είναι ανθεκτικές στον παθότυπο 18 (T1) του μύκητα Synchytrium endobioticum, που μπορεί να αξιοποιηθούν για τη βοήθεια των τοπικών παραγωγών.
- Η αναμονή του τεχνικού δελτίου από τη Δ.Α.Ο.Κ. και το Μπενάκειο είναι σημαντική για την κινητοποίηση χρηματοδότησης που θα στηρίξει τους αγροτικούς παραγωγούς.
Η καλλιέργεια και η προστασία της πατάτας στην περιοχή έχει αναγνωριστεί ως ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας. Ένα χαρακτηριστικό πρόγραμμα είναι το «Ανάδειξη, αξιολόγηση και βελτίωση των ιδιαίτερων ποιοτικών χαρακτηριστικών της ΠΓΕ πατάτας Κάτω Νευροκοπίου», το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με την Περιφέρεια και έχει σκοπό την αναγνώριση της πατάτας Κάτω Νευροκοπίου ως προϊόντος υψηλής αξίας.
Η επιστημονική έρευνα καταδεικνύει ότι η πατάτα της περιοχής διαθέτει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, πολλά από τα οποία οφείλονται στο μικροπεριβάλλον της. Βρέθηκαν μοναδικά βακτήρια που μπορεί στο μέλλον να χρησιμοποιηθούν για την αυθεντικοποίηση του προϊόντος. Παράλληλα, πραγματοποιούνται διεργασίες για την υπογραφή νέας προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ και της Περιφέρειας, με σκοπό την υλοποίηση καινοτόμων λύσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος που θέτει ο μύκητας Synchytrium endobioticum.